"Nicolás Guerendiain"
Irungo Errepublikarrak
Balio errepulikarren defentsa eta oroimen historikoaren berreskurapena

Pequeña Velocidad pabiloia memoria-leku gisa

Kartela

Pabiloi hori Irunen kontzentrazio-esparru gisa erabilitako tokietako bat izan zen. Mugako hiria zenez, erbestetik etorritako milaka errefuxiatuk muga igaro eta hainbat instalaziotan sartzen zituzten, identifikatzeko, sailkatzeko eta hurrengo helmuga erabakitzeko (kartzela, beste kontzentrazio-esparru batzuk, askatasuna...).

Irunen instalazio zuzentzaileak egon ziren, atxikipen-eremu gisa erabili zirenak: Stadium Gal, Hilaturas ferroviarias (emakumeen eta haurren eremua), Behobia, txokolate fabrika Elgorriaga, prisión de Irun.

Gaur egun, Pequeña Velocidad da Gipuzkoan zutik geratzen den kontzentrazio-esparru bakarra, eta Udalak hura eraisteko asmoa du, Via Irun hirigintza-proiektuaren barruan.

2021ean, gure elkarteak mozio bat aurkeztu zuen pabiloi hori mantentzeko eta bertan memoiraren museo bat sortzeko.

Aurtengo udaberrian, beste elkarte memorialista batekin (Kepa Ordoki) batera, pabiloi hori ez eraisteko eta oroimenerako leku izendatzeko eskatu zen. Mozio hori atzera bota zen.

Gure elkarteak pabiloi hau mantentzeko lanean jarraitzen du eta Eusko Jaurlaritzari Memoria Leku izendatzeko eskatuko dio.

Memoriaren Museoa sortzeko mozioa • 2021

2021eko maiatzaren 28an gure elkarteak mozio bat aurkeztu zuen udalean Memoriaren Museoa sortzea onartzeko.

Mozioarekin batera, elkarteak memoria-museoei buruz egindako txosten bat aurkeztu da, gure hirian sortzeko beharra zergatik ikusten den azalduz.

Osoko bilkuran parte hartzea eta mozioa onartzea

'Kepa Ordoki' Memoria Historikoa Bidasoan batera egindako ekitaldiak • 2023

Elkarrizketa Cadena Ser irratian. 2023-04-25

Albistea TVE1-Tele Norte. 2023-04-27 (5,28. minututik aurrera)

Elkarrizketa Antxeta Irratian. 2023-05-09

Apirilaren 25ean prentsaurrekoa eta elkarrizketa egin zitzaien Irungo "'Nicolás Guerendiain' Irungo Errepublikarrak" eta "'Kepa Ordoki' Memoria Historikoa Bidasoan" memorialisten elkarteetako ordezkariei. Bertan, apirilaren 28an, ostirala, Irungo udaletxean aurkeztuko den mozioaren berri eman da.

Irungo kontzentrazio esparrua, Pequeña Velocidad pabilioiaren eraisketaren arriskuaren aurrean, bi taldeek "urte beteko luzamendua" eskatu dute kontzentrazio esparrua bere horretan mantentzeko. Epea "baliagarritzat" jo dute Irungo herritarren arteko prozesu parte hartzaile bat hasi, eta etorkizuneko memoria historikoaren gunea sortzeko.

Via Irun proiektuaren arteko aukeren baitan hiriko oroimen historikoaren gunea ezartzea aldarrikatu dute bi entitateek. "Irunek oroimen zabala du. Ehundaka errepresaliatu, milaka atxilotu, aztertu beharreko biktimarioak edota hainbeste eragin izan zuen Bidasoako Komandantzia Militarra. Guzti hau azaltzeko espazio bat behar da, non egia, justizia eta erreparazioa bideratuko diren. Horretarako, aproposena, Pequeña Velocidad pabilioia baliatzea da", adierazi dute.

entrevista en la radio

Halaber, bi elkarteetako ordezkariek ez dute Via Irun proiektua alboratzen. Kontzentrazio esparruarentzat egokiena ingurua zaharberritzea dela zehaztu dute. "Aduanak itxi zirenetik kontzentrazio esparrua alboratua eta modu kaskarrean mantendu da". Oroitarazi dute Via Irun proiektuaren irizipide eta helburuen dokumentuak "ardura berezia" eskatzen duela Pequeña Velocidad pabilioiarekiko

Prozesu parte hartzailea

Nicolas Guerendiain eta Kepa Ordoki – MHB elkarteek proposaturiko prozesua Irungo herritarrekiko "interpelazio" bat da. Hiriak duen, eta Gipuzkoan zutik mantentzen den kontzentrazio esparru bakarraren etorkizuna "lan kolektiboa" izan behar duela, aldarrikatu dute. Prozesuaren bitartez erabakiko litzateke gunearen izaera juridikoa edota jorratuko lituzkeen edukiak. "Pequeña Velocidaden kokatuko litzatekeen memoria guneak etorkizunarekiko begirada zuzena da. Guneak bere horretan mantentzen duen sufrimendu hori ezagutzan bilakatu behar da", nabarmendu dute

Deskargatu mozioa [pdf]

Pequeña Velocidad buruzko informazio gehiago

Mozioa

Elkarrekin-Irun-Podemos/Ezker Anitza - Izquierda Unida eta Irungo Sozialistak taldeek kontrako proposamena aurkeztu diote mozioari, eta EH-Bilduren kontrako botoarekin eta EAJ-PNV eta PPren abstentzioarekin onartu da.

Eztabaidan, 2021eko maiatzaren 28an onartutako mozio bat aipatzen da, Irunen Memoriaren Museoa sortzea onartu zuena. Hori dela eta, Pequeña Velocidad pabiloia ADIFena zela kontuan hartuta, Memoriaren Museoa pabilioi horretatik gertu kokatzeko eskatu zen. Gaur egun, Memoria Demokratikoaren Legea onartuta, uste dugu pabiloia memoria-leku izendatu daitekeela, eta eraitsi gabe mantendu.

2021eko maiatzaren 28ko mozioari buruzko informazioa

Elkarteetako ordezkari baten esku-hartzea [PDF]

Mozioaren eztabaida eta bozketa

Bilera instituzionalak

Gure Elkartea hainbat erakunderekin bildu da "Pequeña Velocidad" pabilioia ez eraisteko.

Erakundeei egindako eskaerak

Gure elkarteak hainbat erakunderi egin dizkie eskaerak:

  • Gobernu zentral: "Memoriaren lekuaren" deklarazioa (2023)
  • Eusko Jaurlaritza: Kultura Ondarearen deklarazioa (2024ko iraila)
  • Irungo Udala: Kultura Ondarearen deklarazioa (2024ko iraila)